Xét nghiệm H.Pylori (Helicobacter Pylori)

Xét nghiệm H.Pylori (Helicobacter Pylori): Tất cả những điều bạn cần biết

Helicobacter pylori (H.Pylori) là một loại vi khuẩn gram âm, hình xoắn ốc, cư trú chủ yếu trong dạ dày người. Nhiễm H.Pylori là một trong những bệnh nhiễm trùng phổ biến nhất trên toàn thế giới, ảnh hưởng đến khoảng một nửa dân số thế giới. Mặc dù nhiều người nhiễm H.Pylori không có triệu chứng, nhưng nó có thể gây ra viêm loét dạ dày tá tràng, viêm dạ dày mãn tính và thậm chí làm tăng nguy cơ ung thư dạ dày. Do đó, việc xét nghiệm và chẩn đoán H.Pylori kịp thời là vô cùng quan trọng để ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng. Bốn xét nghiệm có thể phát hiện giúp dấu hiệu mắc vi khuẩn H.Pylori: xét nghiệm hơi thở (Ure), xét nghiệm phân, xét nghiệm máu và xét nghiệm nội soi dạ dày. 
 

Tổng Quan

Xét nghiệm H.Pylori (Helicobacter pylori) là gì?

Helicobacter Pylori (H.Pylori) là một loại xoắn khuẩn gram âm, hình xoắn ốc, sống trong lớp nhày trên bề mặt niêm mạc dạ dày, có thể gây nhiễm trùng dạ dày và ruột non. Vi khuẩn này sẽ làm tổn thương niêm mạc dạ dày theo thời gian, có thể dẫn đến kích ứng, viêm dạ dày hoặc loét dạ dày tá tràng. Nếu bạn có các triệu chứng của những tình trạng này, bác sĩ có thể đề nghị xét nghiệm H.Pylori. Bạn cũng có thể cần làm xét nghiệm này sau khi điều trị để đảm bảo tình trạng nhiễm trùng đã được loại bỏ. Có một số loại xét nghiệm H.Pylori. Bác sĩ sẽ đề xuất loại xét nghiệm phù hợp nhất cho bạn.

Tại sao cần xét nghiệm H.Pylori? 

Bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm H.Pylori nếu bạn có các triệu chứng loét dạ dày hoặc dấu hiệu viêm dạ dày. Các triệu chứng này có thể bao gồm:

• Đau nhói hoặc nóng rát ở giữa hoặc trên bụng, đặc biệt là giữa các bữa ăn hoặc vào ban đêm

• Đau bụng sẽ thuyên giảm nếu bạn ăn gì đó hoặc uống thuốc kháng acid

• Đầy hơi

• Buồn nôn hoặc nôn

Việc xét nghiệm H.Pylori còn đóng vai trò then chốt trong việc chẩn đoán và quản lý các bệnh lý liên quan đến dạ dày ví dụ như:

Phát hiện sớm và ngăn ngừa biến chứng

Nhiễm H.Pylori thường không có triệu chứng trong giai đoạn đầu. Tuy nhiên, nếu không được điều trị, nó có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như:

• Viêm loét dạ dày tá tràng: H.Pylori là nguyên nhân hàng đầu gây ra loét dạ dày và tá tràng.

• Viêm dạ dày mãn tính: Nhiễm H.Pylori có thể gây ra tình trạng viêm niêm mạc dạ dày kéo dài, dẫn đến các triệu chứng như khó tiêu, đầy hơi và đau bụng.

• Ung thư dạ dày: Nhiễm H.Pylori làm tăng nguy cơ phát triển ung thư dạ dày, đặc biệt là ung thư biểu mô tuyến dạ dày không phải tâm vị.

• U lympho tế bào B ở dạ dày (MALT lymphoma): Một số trường hợp u lympho MALT ở dạ dày có liên quan đến nhiễm H.Pylori.

Việc xét nghiệm H.Pylori giúp phát hiện sớm tình trạng nhiễm trùng, cho phép bác sĩ can thiệp kịp thời và ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng này.

Chẩn đoán chính xác nguyên nhân gây bệnh

Các triệu chứng của viêm loét dạ dày tá tràng, viêm dạ dày mãn tính có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra. Xét nghiệm H.Pylori giúp xác định xem vi khuẩn này có phải là nguyên nhân gây ra các triệu chứng hay không, từ đó giúp bác sĩ đưa ra chẩn đoán chính xác và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp.

Theo dõi hiệu quả điều trị

Sau khi điều trị H.Pylori, bác sĩ sẽ yêu cầu bạn thực hiện lại xét nghiệm để kiểm tra xem vi khuẩn đã được loại bỏ hoàn toàn hay chưa. Việc theo dõi này rất quan trọng để đảm bảo rằng phác đồ điều trị đã thành công và ngăn ngừa tái nhiễm.

Các phương pháp xét nghiệm H.Pylori phổ biến

Hiện nay, có nhiều phương pháp xét nghiệm H.Pylori khác nhau, mỗi phương pháp có ưu điểm và nhược điểm riêng. Bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp phù hợp nhất dựa trên tình trạng sức khỏe, triệu chứng và tiền sử bệnh của bạn.

Xét nghiệm máu (H.Pylori IgG/IgM)

Xét nghiệm máu tìm kháng thể kháng H.Pylori trong máu. Xét nghiệm máu tìm H.Pylori tìm kiếm các kháng thể liên quan đến nhiễm trùng H. pylori. Kháng thể là các protein mà hệ miễn dịch của bạn tạo ra để chống lại vi khuẩn. Chúng di chuyển trong máu để tìm kiếm vi khuẩn cụ thể. Những kháng thể này có thể vẫn còn trong máu ngay cả sau khi tình trạng nhiễm trùng đã biến mất. Đây là một xét nghiệm đơn giản và không xâm lấn, nhưng nó chỉ cho biết bạn đã từng bị nhiễm H.Pylori trong quá khứ chứ không thể phân biệt giữa nhiễm trùng hiện tại và nhiễm trùng cũ đã được điều trị thành công. Vì lý do này, các bác sĩ thường sử dụng xét nghiệm máu để sàng lọc nhiễm trùng H.Pylori ở những nhóm dân cư có vi khuẩn này phổ biến hơn, không được khuyến cáo để theo dõi hiệu quả điều trị. H.Pylori phổ biến hơn ở Châu Phi, Nam Mỹ và Tây Á.

Xét nghiệm phân (Test kháng nguyên H.Pylori trong phân - Stool Antigen Test)

Xét nghiệm phân tìm kháng nguyên (protein) của H.Pylori trong phân. Xét nghiệm kháng nguyên phân H.Pylori (SAT) phát hiện các kháng nguyên liên quan đến H.Pylori có trong phân. Kháng nguyên là các dấu hiệu cho phép hệ miễn dịch (hệ thống chống nhiễm trùng của cơ thể) nhận diện vi khuẩn. Có kháng nguyên H.Pylori trong phân đồng nghĩa với việc bạn đang có vi khuẩn trong đường tiêu hóa. Đây cũng là một xét nghiệm không xâm lấn, có độ chính xác cao và thường được sử dụng để chẩn đoán nhiễm H.Pylori và theo dõi hiệu quả điều trị. Bạn sẽ được yêu cầu thu thập một mẫu phân nhỏ tại nhà và gửi đến phòng xét nghiệm.

Nội soi dạ dày – sinh thiết

Nội soi dạ dày là xét nghiệm chính xác nhất để tìm H.Pylori. Tuy nhiên, không giống như các phương pháp khác, phương pháp này là một thủ thuật xâm lấn, trong đó một ống nội soi mềm có gắn camera được đưa vào dạ dày qua đường miệng. Bác sĩ sẽ quan sát niêm mạc dạ dày và lấy mẫu sinh thiết (mô nhỏ) để xét nghiệm H.Pylori. Xét nghiệm này có độ chính xác cao và cho phép bác sĩ đánh giá trực tiếp tình trạng niêm mạc dạ dày, phát hiện các tổn thương như loét, viêm hoặc ung thư. Mẫu sinh thiết có thể được kiểm tra bằng các phương pháp như:

• Xét nghiệm CLO (Campylobacter-like organism test): Mẫu sinh thiết được đặt trong một môi trường đặc biệt. Nếu có H.Pylori, nó sẽ tạo ra enzyme urease làm thay đổi màu sắc của môi trường.
• Nhuộm mô học: Mẫu sinh thiết được nhuộm màu đặc biệt để hiển thị H.Pylori dưới kính hiển vi.
• Nuôi cấy vi khuẩn: Mẫu sinh thiết được nuôi cấy trong môi trường dinh dưỡng để xác định sự phát triển của H.Pylori và kiểm tra độ nhạy cảm với kháng sinh.

Họ có thể chọn xét nghiệm này nếu họ cần kiểm tra các vấn đề khác ngoài H. pylori.

Xét nghiệm hơi thở tìm H. Pylori (Test thở Ure) (Urea Breath Test - UBT)

Xét nghiệm hơi thở phát hiện H. Pylorilà xét nghiệm phổ biến nhất để phát hiện nhiễm H. Pylori. Xét nghiệm này là một xét nghiệm không xâm lấn, có độ chính xác cao để phát hiện H.Pylori. Bạn sẽ được yêu cầu uống một dung dịch có chứa Ure đánh dấu (Ure có chứa carbon đồng vị 13C hoặc 14C). Nếu có H.Pylori trong dạ dày, nó sẽ tạo ra enzyme Urease phân hủy Ure thành Amoniac và Carbon Dioxide (CO₂). CO₂ đánh dấu sẽ được hấp thụ vào máu và thải ra qua hơi thở. Bác sĩ sẽ thu thập mẫu hơi thở của bạn và đo lượng CO₂ đánh dấu để xác định xem có bị nhiễm H.Pylori hay không. Xét nghiệm hơi thở phát hiện H.Pylori thường được sử dụng để chẩn đoán và theo dõi hiệu quả điều trị H.Pylori.

Chuẩn bị trước khi xét nghiệm H. Pylori

Bác sĩ có thể yêu cầu cần ngừng dùng một số loại thuốc vài tuần trước khi xét nghiệm H. pylori. Lý do là vì một số loại thuốc có thể ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm. Chúng có thể khiến kết quả xét nghiệm âm tính giả. Ví dụ như các loại thuốc: Thuốc kháng sinh, Bismuth subsalicylate (Pepto-Bismol ® ), Thuốc ức chế bơm proton...

Ngoài ra, trước khi thực hiện xét nghiệm H.Pylori bác sĩ có thể yêu cầu bạn cần phải ngừng ăn hoặc uống trong một thời gian ngắn trước khi xét nghiệm.

Quy trình xét nghiệm H.Pylori

Quy trình xét nghiệm H.Pylori khác nhau tùy thuộc vào phương pháp xét nghiệm được sử dụng. Dưới đây là mô tả chi tiết về quy trình thực hiện của một số xét nghiệm H.Pylori phổ biến:

Quy trình xét nghiệm máu (H.Pylori IgG/IgM)

Xét nghiệm này được thực hiện như những xét nghiệm thông thường khác. Nhân viên y tế sẽ thực hiện lấy máu tĩnh mạch của bạn và gửi đến phòng xét nghiệm.

Quy trình xét nghiệm phân (Test kháng nguyên H.Pylori trong phân - Stool Antigen Test)

1. Bạn sẽ được cung cấp một bộ dụng cụ thu thập phân, bao gồm một lọ chứa chất bảo quản và hướng dẫn chi tiết.

2. Thu thập một lượng nhỏ phân vào lọ theo hướng dẫn.

3. Đóng chặt nắp lọ và ghi thông tin cá nhân (tên, ngày tháng năm sinh, ngày thu thập mẫu) lên nhãn.

4. Gửi mẫu phân đến phòng xét nghiệm theo hướng dẫn.

Quy trình Xét nghiệm hơi thở (Test thở Ure) (Urea Breath Test - UBT)

1. Bạn sẽ được yêu cầu thổi vào một túi bóng, bóng này sẽ cho thấy lượng carbon dioxide có trong hơi thở

2. Bạn sẽ được uống một dung dịch có chứa ure đánh dấu.

3. Sau khoảng 15-30 phút, bạn sẽ được yêu cầu thổi vào một ống thu thập hơi thở.

4. Mẫu hơi thở sẽ được gửi đến phòng xét nghiệm để phân tích.

Quy trình nội soi dạ dày – sinh thiết

Bạn sẽ được yêu cầu nhịn ăn ít nhất 8 giờ trước khi nội soi.

1. Bác sĩ sẽ giải thích quy trình nội soi và các rủi ro có thể xảy ra.

2. Bạn sẽ được gây tê họng bằng thuốc xịt hoặc thuốc súc miệng.

3. Bạn sẽ được đặt nằm nghiêng trái và một ống nội soi mềm được đưa vào dạ dày qua đường miệng.

4. Bác sĩ sẽ quan sát niêm mạc dạ dày và lấy mẫu sinh thiết nếu cần thiết.

5. Sau khi nội soi, bạn sẽ được theo dõi trong khoảng 1-2 giờ để đảm bảo không có biến chứng.

Lưu ý: Bạn nên thông báo cho bác sĩ về tất cả các loại thuốc bạn đang sử dụng, đặc biệt là thuốc chống đông máu, thuốc điều trị tiểu đường và thuốc dị ứng.

Ý nghĩa của kết quả xét nghiệm H.Pylori

Kết quả xét nghiệm H.Pylori có thể là dương tính hoặc âm tính. Dưới đây là ý nghĩa của từng kết quả:

Kết quả dương tính: Có nghĩa là bạn đang bị nhiễm H.Pylori. Bác sĩ sẽ đề nghị bạn điều trị để loại bỏ vi khuẩn này.

Kết quả âm tính: Có nghĩa là bạn không bị nhiễm H.Pylori tại thời điểm xét nghiệm. Tuy nhiên, nếu bạn vẫn còn triệu chứng nghi ngờ, bác sĩ có thể yêu cầu bạn thực hiện lại xét nghiệm hoặc các xét nghiệm khác để tìm nguyên nhân gây bệnh.

Nếu kết quả xét nghiệm của bạn là dương tính, bác sĩ sẽ kê đơn một phác đồ điều trị phù hợp, thường bao gồm:

• Thuốc kháng sinh: Để tiêu diệt vi khuẩn H.Pylori.
• Thuốc ức chế bơm proton (PPI): Để giảm sản xuất axit dạ dày và giúp niêm mạc dạ dày mau lành.
• Bismuth subsalicylate (ví dụ: Pepto-Bismol): Để bảo vệ niêm mạc dạ dày và giúp tiêu diệt vi khuẩn H.Pylori.

Bạn cần tuân thủ đúng theo hướng dẫn của bác sĩ và uống thuốc đầy đủ để đảm bảo hiệu quả điều trị. Sau khi hoàn thành phác đồ điều trị, bạn sẽ được yêu cầu thực hiện lại xét nghiệm H.Pylori để kiểm tra xem vi khuẩn đã được loại bỏ hoàn toàn hay chưa.

Những câu hỏi thường gặp bổ sung

Xét nghiệm nào chính xác nhất để tìm H.Pylori?

Xét nghiệm chính xác nhất để phát hiện H.Pylori là nội soi dạ dày và sinh thiết. Tuy nhiên, xét nghiệm H.Pylori tốt nhất có thể phụ thuộc vào các yếu tố khác. Dưới đây là một vài điều cần cân nhắc:

Nội soi đường tiêu hóa trên là xét nghiệm chính xác nhất, nhưng cũng là phương pháp xâm lấn nhất. Nếu bác sĩ không cần kiểm tra đường tiêu hóa trên của bạn, họ có thể bắt đầu bằng một phương pháp dễ dàng hơn.

Xét nghiệm hơi thở tìm H.Pylori là xét nghiệm không xâm lấn chính xác nhất. Tuy nhiên, xét nghiệm này có thể không có sẵn ở mọi nơi.

Xét nghiệm máu rất đơn giản, nhưng nó chỉ có thể cho biết liệu bạn đã bị nhiễm H.Pylori hay chưa - chứ không phải liệu bạn vẫn còn bị nhiễm hay không.

Bác sĩ sẽ đề xuất xét nghiệm tốt nhất cho bạn dựa trên tình trạng sức khỏe của bạn.
 

Thông tin liên hệ:

Phòng khám Đa Khoa Cộng Đồng Hỷ Hỷ
Địa chỉ: 366 Tân Kỳ Tân Quý, P. Tân Sơn Nhì, TP. Hồ Chí Minh
Hotline: 0971787416
Website: https://phongkhamhyhy.com